De 5G-frequentieveiling van 2020 komt snel dichterbij. Op deze veiling worden de frequenties geveild en verdeeld welke door de providers worden ingezet voor de eerste uitrol van 5G. Wat weten we nu al over de 5G uitrol van T-Mobile? Is T-Mobile al klaar voor de uitrol van 5G? Samen met de gegevens van Antennekaart.nl en verzamelde informatie op locatie bij zendmasten zal een analyse worden gemaakt.
Op 27 November 2018 wordt bekend dat de Europese Commissie onvoorwaardelijk akkoord gaat met de fusie van Tele2 en T-Mobile. Als onderdeel van deze fusie hebben de twee bedrijven een aantal beloftes opgesteld aan de klanten welke zullen worden nageleefd als de twee bedrijven mogen fuseren. Deze beloftes zijn te lezen op tele2.nl/beloftes.
De eerste belofte is meteen opvallend en luidt als volgt:
Na de fusie lanceren wij als eerste landelijk 5G. Door de integratie van onze netwerken bieden wij al in 2020 als eerste landelijk 5G.
De bovenstaande quote is een flinke belofte. Dat zal betekenen dat T-Mobile en Tele 2 in minder dan een jaar tijd na de veiling een landelijk dekkend netwerk gaan opbouwen. De hoeveelheid werk dat hiervoor verricht moet worden is enorm. Door de korte tijd zal enorm hard gewerkt moeten worden om dit te realiseren.
Om in een zodanig korte tijd een landelijk dekkend 5G netwerk op te bouwen is eigenlijk niet haalbaar. Wat is dan wel haalbaar? Een mogelijkheid is om alvast te beginnen met de opbouw van het 5G netwerk voordat de frequentieveiling wordt gehouden.
Voordat we verder gaan met dit artiekel gaan we terug naar 1 Februari 2019. Ik was onderweg naar Hengelo en kwam onderweg een zendmast tegen. Opzich niet zo bijzonder, maar wat wel bijzonder was was het formaat van een paar nieuwe antennes onder in de mast. Dat trekt natuurlijk de aandacht en vraagt om bekeken te worden. De antennes waren nog zo vers dat de Dixi voor het personeel nog naast de mast stond.
Ik heb veel antennes gezien, maar van dit formaat is nieuw voor mij. Zie bijvoorbeeld de vergelijking met de kasten onderaan de mast, of zelfs het formaat van de Dixi. Niet alleen het formaat van deze antennes is opvallend. Onder aan de mast keek ik omhoog naar de antennes en daar viel mij het volgende punt op: De grote hoeveelheid aansluitingen op de antennes, maar vooral hoeveel poorten nog ongebruikt zijn. Zie de volgende afbeelding.
De antennes hebben welgeteld 14 aansluitingen, oftewel 2 x 7, wat inhoudt dat dit om een 7-band of Heptaband antenne gaat. Duidelijk aan de opbouw van de antenne is dat dit een Huawei antenne is (Op de foto helaas slecht zichtbaar. Onder op de antenne zit een kleine grijze strip met de naam Huawei erop). Op de website van Huawei was dit model helaas niet te vinden.
Maar van de 7 slots heeft T-Mobile nu 3 in gebruik. Eentje voor 900MHz, een voor 1800MHz en een voor 2100MHz. Genoeg ruimte nog over voor de toekomst. Met deze gedachte in mijn hoofd vervolgde ik mijn weg naar Hengelo. Is dit dan misschien het eerste spoor van de 5G uitrol in Nederland? Ongeveer een maand later kom ik een soortgelijke opstelling tegen bij De Punt. Ook hier heptaband antennes met maar 3 van de 7 banden in gebruik.
Een paar maanden later, hartje zomer. Inmiddels is duidelijk dat T-Mobile druk bezig is met het vervangen van antennes door bovengenoemde grotere antennes. Niet alleen T-Mobile is bezig antennes te vervangen, ook KPN en Vodafone zijn druk bezig de capaciteit van het 4G netwerk uit te bereiden. Ik ben op een veel te warme 17 Juli onderweg terug naar huis van een rondje door de provincie. Nog even snel langs de supermarkt voor het avondeten. Onderweg spot ik dat mijn telefoon met een andere zendmast dan gebruikelijk verbind. Uit interesse toch maar even gaan kijken bij de desbetreffende zendmast. Tot mijn verbazing staat er een grote hoogwerker naast de zendmast met een drietal personen erin. T-Mobile was ook hier bezig de antennes te vervangen.
Om de situatie eens goed te inspecteren parkeer ik de auto niet al te ver van de zendmast. Vanaf hier zie ik dat het hier om dezelfde heptaband antennes gaat als bij de twee bovengenoemde masten. Wat opvalt is dat er per antenne 2 RRU's achter de antennes hangen. Bij deze zendmast waren geen RRU's aanwezig en stonden alle zenders op de grond. Dat er maar 2 RRU's achter de antenne hangen is opvallend. Meestal hangen er bij T-Mobile 1, 3 of 4 RRU's achter de antenne. Dit kon ik voor mezelf niet verklaren en hier wil ik meer over weten. Ik zag dat er iemand bij de kast onder de mast aan het werk was. Dit is mijn kans om informatie te verzamelen over de netwerkombouw van T-Mobile.
Ik loop naar de zendmast en begin te praten met de man bij de kasten. Naast hem staat een laptop welke met een kabel in een apparaat in de kast hangt. Hij vertelt me dat ze bij deze zendlocatie een nieuwe carrier aan het activeren zijn. Ik vraag of het in dit geval om de 2600MHz band gaat, en hij bevestigt dit. Bingo, dat is dus de eerste nieuwe RRU achter de antennes. We praten wat door dat dit een relatief drukke locatie is en dat daarom de extra carrier nodig is. Vervolgens vertelt hij me dat ze ook bezig zijn met het verdubbelen van de capaciteit op de 'Primary carrier', namelijk de 1800MHz band. Op de vraag of het hier om een 4x4 MIMO constructie gaat kreeg ik een negatief antwoord (hierover later meer). Ik keek de kast in en zag een setje zenders voor 2100MHz en voor 1800MHz. De deur van de tweede kast zat nog dicht, dus ik vroeg wat er in deze kast zat. In de tweede kast bleek nog een set 1800MHz zenders te zitten. Dit is vreemd, want dan zijn er 2 zenders per sector, en dus 4 kabels per sector voor de 1800MHz band.
Toch miste ik iets in de openstaande kasten; De zenders voor 900MHz. Hij vertelde dat deze zenders nu ook in de mast hangen. Dat is vreemd, want deze zenders zaten vroeger gewoon in de kast. Er moet een speciale reden voor zijn dat deze zenders vervangen worden. Hij vertelt me dat ze al een tijdje bezig zijn nieuwe zenders van Huawei op te hangen waar uit 1 zender 700MHz, 800MHz en 900MHz komt. De 700MHz band zal gebruikt gaan worden voor 5G, en de 900MHz band voor 3G/4G. De 800MHz band kan op termijn de lage frequentieband van Tele 2 overnemen.
We praten nog wat door over het werk in de telecom, en over hoe hij al betrokken is geweest bij de opbouw van de eerste 2G netwerken. Ons gesprek wordt helaas afgebroken door een rinkelende telefoon. Hij wordt gebeld. Ik begroet hem en loop terug naar de auto.
Thuis aangekomen zet ik het verhaal nog eens op een rij. In de mast zijn zenders voor 2600MHz geplaatst. De zenders voor 900MHz zijn vervangen door nieuwe 700MHz/800MHz/900MHz zenders in de mast. Hierdoor komt een set coax kabels vrij welke gebruikt kunnen worden voor de extra set 1800MHz zenders. Achteraf was mijn vraag over 4x4 MIMO niet de goede vraag om te stellen. Bij 4G/LTE zijn meerdere manieren om de capaciteit binnen een sector te vergroten op een bepaalde carrier. De methode welke T-Mobile gebruikt is LTE transfer mode 4, oftewel closed-loop spatial multiplexing. Ik ben zeker geen expert op RF-gebied, maar voor wat ik op het internet kan vinden is dit een manier om met meerdere zendende antennes in de mast en ontvangende antennes in de telefoon meerdere fysieke datapaden door de lucht te creëeren waardoor de doorvoersnelheid flink verhoogd kan worden.
Na dit gesprek is ineens duidelijk waarom T-Mobile zo druk is met het vervangen van antennes, zelfs als er geen capaciteit wordt toegevoegd. T-Mobile is al sinds begin dit jaar druk bezig met het plaatsen van zenders voor 700MHz voor 5G. Gebasseerd op de antennegegevens in onze interactieve antennekaart schat ik dat deze zenders al op zo'n 1500 tot 2000 locaties geplaatst zijn, wat betekent dat T-Mobile nu al een groot deel van Nederland kan dekken met 5G. De belofte die T-Mobile en Tele 2 dus doen over dat zij de eerste provider zullen zijn met een landelijk dekkend 5G netwerk is dus best een reëele belofte, die ze zeker na kunnen komen.
Wat doen andere providers?
Dit is natuurlijk een interessante vraag. Zeker is dat T-Mobile druk bezig is met het opbouwen van een 5G-netwerk. Bij Vodafone heb ik hiervoor nog geen concrete sporen gezien in het laatste halve jaar. KPN plaatst op nieuwe en aangepaste locaties al een tijdje ook grotere antennes waarbij extra aansluitingen vrijgehouden zijn. KPN gaat echter niet gebruik maken van Ericsson zenders voor 5G (Welke KPN wel gebruikt voor 2G, 3G en 4G), maar van Huawei zenders. Deze heb ik tot op de dag van vandaag nog nergens zien hangen bij de antennes van KPN.