Frequenties voor mobiele netwerken
De mobiele netwerken die tegenwoordig in gebruik zijn werken meestal niet op een enkele frequentie, maar op een aantal verschillende frequentiebanden. De eerste generatie netwerken konden werken met een enkele frequentieband, maar na mate het gebruik en de vraag naar zendtijd (voor bellen of dataverkeer) toenam was meer frequentieruimte nodig om de vraag hierin op te vangen.
In Nederland wordt voor 4G gebruik gemaakt van 800MHz, 900MHz, 1800MHz, 2100MHz en 2600MHz. Voor 5G is dit vooralsnog 700MHz en 1800MHz, maar dit worden later meer. Voor 3G wordt in Nederland vooral de 2100MHz band gebruikt, maar ook 900MHz is in gebruik. 2G is in Nederland ingezet op de 900MHz en 1800MHz banden. Niet elke provider heeft een vergunning voor alle frequentiebanden. Hieronder kun je zien hoe deze vergunningen verdeeld zijn.
Over het algemeen geldt de simpele regel, hoe meer frequentieruimte (bandbreedte), hoe meer capaciteit en snelheid op het netwerk. De gebruikte bandbreedte in elke band zegt iets over de beschikbare capaciteit en snelheid. Met een bandbreedte van 20MHz kun je op 4G een snelheid van maximaal 195Mbps behalen. Dit is onder optimale omstandigheden met een goed signaal en met 256QAM. Met de inzet van MIMO kan deze snelheid nog verder worden verhoogd, maar over het algemeen wordt voor extra snelheid/capaciteit simpelweg meer bandbreedte ingezet. De lage frequentiebanden worden voornamelijk gebruikt voor dekking binnen gebouwen. De hogere frequentiebanden worden voornamelijk ingezet om veel capaciteit te creëren, doordat de signalen minder ver reiken.
Daarnaast bestaan twee soorten frequentiebanden, gepaard en ongepaard. De meeste frequentiebanden zijn gepaard. Daarbij zijn twee blokken frequentieruimte met dezelfde bandbreedte gecombineerd, waarbij een voor download wordt gebruikt en een voor upload. Bij ongepaarde frequentiebanden is maar één blok frequentieruimte aanwezig. Deze kan dan worden ingezet voor alleen download of alleen upload, of op basis van tijd worden gedeeld tussen upload en download.
Voor de exacte frequenties, houd je muis over een licentieblok.
450MHz PAMR
De PAMR band wordt in delen van Nederland ingezet voor een CDMA netwerk voor IoT-toepassingen, voornamelijk slimme meters.
700MHz op land (Band 28)
De 700MHz band is een nieuwe frequentieband die in 2020 is geveild. Deze band wordt door KPN en Odido gebruikt voor 5G, Vodafone zet deze band in voor 4G.
700MHz op zee (Band 28)
Voor de 700MHz band bestaat een aparte verdeling voor gebruik op land en gebruik op zee.
800MHz (Band 20)
De 800MHz band is een relatief nieuwe band, geveild in 2012. Vlak na de veiling van 2012 werd deze frequentieband ingezet voor alleen 4G. Door de lage frequentie kunnen 800MHz signalen ver reiken, wat ideaal is voor dekking binnen huis. In 2020 en 2021 heeft Odido het 800MHz spectrum van Tele2 overgenomen en toegevoegd aan zijn eigen netwerk.
900MHz (Band 8)
De 900MHz band is al in gebruik voor mobiele netwerken sinds het begin van deze technologie. De frequentie hiervan is ook heel laag waardoor ook de 900MHz band handig is voor dekking binnen gebouwen. De laatste veiling in de 900MHz band was aan het einde van 2012. Deze frequentieband wordt voornamelijk gebruikt voor 2G en 3G. Odido is hier een uitzondering op, deze provider zendt namelijk 4G uit op de 900MHz band.
1400MHz Ongepaard (Band 32)
De 1400MHz band is ook een frequentieband die is geveild in 2020. Deze frequentieband is een ongepaarde band, maar kan niet worden gebruikt voor upload door middel van TDD. Deze band zal worden gebruikt als een SDL (Supplemental Downlink) band. Dat houdt in dat het een toegevoegde downlink band is naast een andere band die voor upload gebruikt wordt. De reden hiervoor is dat deze frequenties (1452MHz tot 1492MHz) erg dichtbij de frequentie voor GPS ligt (1575MHz). Wanneer de telefoon zelf gaat zenden op deze band zal dat storen op de GPS ontvanger in de telefoon. Daarom dus alleen download in deze band. Wel is deze band heel erg nuttig, want er is veel ruimte beschikbaar, en qua dekking is deze band vergelijkbaar met de 900MHz band. Doordat de telefoon niet terug hoeft te kunnen zenden is de dekking groter.
1800MHz (Band 3)
De 1800MHz band kennen we in Nederland sinds het 2G (GSM) tijdperk. Daar werd deze band ingezet om extra capaciteit te creëeren. In deze band is veel ruimte beschikbaar, waardoor door gebruik van deze band veel extra capaciteit kan worden ingezet. Op dit moment gebruiken alle providers (KPN, Vodafone en Odido) deze frequentieband voor 4G.
2100MHz (Band 1) (Oude Indeling voor 2021)
De 2100MHz kennen we in Nederland sinds het 3G tijdperk. 3G werd puur uitgezonden op deze band, waardoor de dekking van 3G niet heel goed was. Pas later werd 3G ook geactiveerd op 900MHz, wat enorm hielp met de dekking. Alle providers in Nederland zijn ook bezig om stukje voor stukje deze frequentieband te verplaatsen van 3G naar 4G. Er zijn meerdere veilingen geweest voor stukjes van deze frequentieband, waardoor niet alle providers aansluitende blokken hebben. De huidige indeling van deze frequentieband loopt nog door tot 2021. In 2020 is deze band opnieuw geveild, en deze vergunningen zullen vanaf 1 Januari 2021 in gebruik worden genomen.
2100MHz (Band 1) (Nieuwe Indeling vanaf 2021)
2600MHz Ongepaard (Band 38)
Tussen 2580MHz en 2700MHz zijn twee soorten spectrum beschikbaar. Een deel hiervan is een ongepaarde frequentieband wat betekent dat de upload en de download op dezelfde frequentie moeten plaatsvinden, door snel te schakelen tussen upload en download. In 4G heet dit principe TDD. Er zijn maar twee providers met een vergunning in deze band. Het bruikbare spectrum voor beide providers is 20MHz breed. De overige ruimte dient als guard band, om te voorkomen dat de netwerken last hebben van elkaar.
2600MHz Gepaard (Band 7)
Tijdens de veiling van deze band kwamen er twee nieuwkomers op de markt, ZiggoUPC (ZUM) en Tele2. Beide nieuwkomers hebben een 20MHz blok in deze band gekocht. Door de joint venture tussen Vodafone en Ziggo wordt het blok van Ziggo nu ingezet op het netwerk van Vodafone. Door de overname van Tele2 door Odido krijgt Odido toegang tot de frequentieruimte van Tele2.
3500MHz (Band n78)
Na een lange vertraging door het satellietstation in Burum is de 3500MHz band in Nederland in 2024 eindelijk geveild. Het is een belangrijke band voor de uitrol van 5G, waarmee flink capaciteit wordt toegevoegd. In deze band is ook ruimte gehouden voor privaat gebruik voor eigen 5G netwerken van bedrijven of evenementen. Dit zijn twee blokken van 50MHz bovenin en onderin de band.