Odido begint de Ericsson eindsprint met nieuwe RRU's

De Odido Ericsson migratie is in volle gang. Het tempo ligt zelfs zo hoog dat er minder dan duizend Huawei locaties over zijn. Gemiddeld worden er zo'n 50 sites per week omgebouwd van Huawei naar Ericsson. We hebben nog maar één enkel artikel geschreven over de Ericsson migratie. Dit was vrijwel aan de beginfase van het Ericsson project. Sinds die tijd zijn meer strategische keuzes duidelijk geworden. Ook zijn sinds dat moment meerdere nieuwe zenders en antennes in gebruik genomen. In dit artikel willen we jullie daarom bijpraten over alle apparatuur die Odido gebruikt tijdens de Ericsson migratie.

In het eerdere artikel over de Ericsson migratie las je dat Odido gebruik maakt van twee stuks Radio 2238 per sector voor het lage spectrum, waarmee ze in een 4T4R configuratie kunnen zenden. In de zomer van 2023 kwam een alternatief voor deze constructie met twee RRU's per sector, namelijk de Radio 6646. Dit is een 6T6R RRU die 700/800/900MHz doet. Deze RRU is ontworpen voor 3-sector sites in erg rustige gebieden. Er hoeft dan maar een enkele RRU in de mast te worden gehangen waarmee drie sectoren op 2T2R kunnen worden aangestuurd. In Nederland kennen we zulke rustige gebieden niet. Begin vorig jaar had Ericsson nog geen 4T4R model voor de lage banden die breed leverbaar was. Daarom zette Odido de Radio 6646 in. Dat betekent dus dat twee van de zes poorten ongebruikt bleven. De antennes van Odido hebben immers maar 4 poorten voor het lage spectrum.

Het voordeel van deze RRU is natuurlijk dat hij minder ruimte inneemt dan twee Radio 2238's per sector. Ondanks dat deze RRU voor een iets ander doel is ontworpen werkt het prima voor wat Odido wil bereiken, de twee ongebruikte poorten nemen ze dan voor lief. Bij sommige daklocaties of masten waar ruimte beperkt is hebben we ook een setup gezien met maar twee stuks Radio 6646 voor de hele site, waarbij op beide zenders wel alle zes poorten in gebruik zijn.

Ook werd in de zomer van 2023 een alternatief geïntroduceerd voor de Radio 4466. De 4466 is namelijk een RRU met 1800MHz, 2100MHz en 2600MHz. Maar in sommige gebieden is het niet nodig om 2600MHz uit te rollen. Daarvoor is nu een nieuw type 1800/2100MHz RRU beschikbaar, namelijk de Radio 4490. Dit is een opvolger van de Radio 4480 die we Vodafone zagen gebruiken. Hij is kleiner, lichter en energiezuiniger.

In het eerste artikel schreven we ook al over de AIR3218. Dit is een compacte alles in 1 antenne waar ook 32x32 3500MHz is ingebouwd. Op dat moment waren er twee versies in omloop, een 2.0m lange versie, en een 1.7m lange versie. In de zomer van 2023 zagen we een antenne die er iets anders uitzag maar waaraan we niet konden verklaren wat het exact was. Na lang goed kijken ontdekten we dat het nieuwe type antenne een stukje korter was. De AIR3218 1.5m had ook zijn intrede gedaan in de Nederlandse markt. Dit is de compactste alles in 1 antenne die Odido op dit moment gebruikt.

Het formaat van deze antenne is bijna niet te onderscheiden van de 1.7m variant van de AIR3218. Het verschil zit hem in de draagbeugel achter de ingebouwde AIR antenne. Die loopt horizontaal achter de antenne langs. In de AIR3218 1.7m of 2.0m is deze antenne anders bevestigd. In feite is dit gewoon een losse 32x32 3500MHz antenne die achter de grotere antenne wordt gemonteerd. Op die manier is die module dus ook te verwisselen bij eventuele storingen.

Deze kleine AIR3218 is niet de enige nieuwe antenne die in de zomer van 2023 werd geïntroduceerd. Ook de grotere broer van de hele serie deed zijn intrede in de Nederlandse markt, namelijk de AIR6418. Dit is een 2.6m lange antenne waarbij het ingebouwde component voor 3500MHz niet 32x32 is, maar 64x64. Het formaat van deze antenne komt overeen met de grotere sectorantennes die je ziet. Net als de AIR3218 antennes heeft deze antenne 4 poorten voor het lage spectrum, en 8 poorten voor het hoge spectrum. Dit type antenne kom je vooral tegen buiten de steden in mastlocaties. Langs snelwegen zie je vrijwel geen ander type antenne hangen.

Technisch gezien is deze antenne gelijk aan een losse 2L4H antenne met een AIR6419 ernaast. Sterker nog, de actieve 3500MHz antenne die in deze antenne zit is praktisch hetzelfde ding als de AIR6419. In vrijwel alle mastlocaties zie je deze terugkomen. Toch ontdekten we een interessante trend. Wanneer Odido zelf namelijk een nieuwe vakwerkmast bouwt plaatsen ze altijd een headframe met een losse 2L4H antenne en een losse AIR6419 ernaast. Waarschijnlijk geeft dit meer flexibiliteit bij vervangingen in de toekomst.

Toch is het op sommige plekken niet nodig om massive mimo 3500MHz op te hangen. Om te voorkomen dat een sector dan helemaal zonder 3500MHz komt te zitten is een tussenoplossing nodig, namelijk 8T8R. Dit gaat niet via een actieve antenne maar een RRU in een passieve antenne. Ik had deze RRU zelf nog nergens zien hangen, en ook niemand uit de community had hem gespot. Tot begin Februari toevalligerwijs bij de site waar ik thuis mee verbindt zo'n RRU opdook. Je zal bijna denken dat Odido expres nieuwe apparatuur bij mij in de buurt ophangt. Odido gebruikt hiervoor de Ericsson Radio 8863. Dit is dus een 8T8R RRU waar 8 RF jumpers uit komen voor het 3500MHz signaal, plus een negende calibratiekabel. Deze gaan dan via MQ5/MQ4 cluster stekkers de antenne in. In bovenstaande foto kun je bij de linker antenne onderaan zelfs een aantal van deze MQ5/MQ4 jumpers zien. Deze RRU zie je vooral in rustige gebieden. Soms zie je dat een mast in één of twee sectoren een AIR6418 heeft hangen (gericht op gewoond gebied), en dan een enkel sector met een passieve antenne met een Radio 8863 erin (gericht op een weiland).

Deze RRU is vrij makkelijk te herkennen. Want dit is de enige RRU waar acht (technisch gezien negen) RF jumpers uit komen. De RF aansluitingen in de RRU zijn kleiner dan de RF kabels die Odido gebruikt, daarom zitten er metalen koppelstukken tussen. Deze glinsteren meestal flink in de zon waardoor je de RRU goed kan herkennen. Sinds de activatie van 3500MHz op het Odido netwerk zijn deze RRU's nog niet in alle gevallen ingeschakeld. We weten niet precies waarom, maar het lijkt erop dat wanneer een site uitsluitend 8T8R RRU's heeft ze wel actief zijn, maar wanneer een site AIR antennes en RRU's heeft, de RRU's inactief zijn. We weten niet waarom dit is, maar dit wordt in de toekomst vast aangepast.

In de zomer van 2024 zagen we nog een paar nieuwe RRU's de intrede doen bij Odido. Een hiervan is de Radio 4486. Dit is het derde alternatief voor de lage banden. Zoals je aan het begin van dit artikel zag is de Radio 6646 een perfecte oplossing, maar is hij erg lomp, en worden een aantal RF kanalen niet benut. De Radio 4486 is een erg nieuwe zender van Ericsson die we verder nog nergens hadden gezien. Hij is kleiner en energiezuiniger dan zijn voorgangers. Deze radio is ook 4T4R.

De tweede nieuwe radio die we zagen is een opvolger voor de Radio 4466 (4T4R 1800/2100/2600MHz), namelijk de Radio 4485. Deze ziet er vrijwel identiek uit aan de Radio 4486. Ook deze is flink wat energiezuiniger dan zijn voorganger, een aardig stuk kleiner en ook veel lichter. Beide nieuwe RRU's worden nog niet altijd ingezet. De oudere types zien we ook nog steeds verschijnen bij omgebouwde sites. We denken dat de reden is dat Ericsson nog niet genoeg hiervan kan leveren. Opzich geen punt, want de oudere types werken ook prima.

Het totale plaatje van gebruikte RRU's en AIR antennes bij Odido is nu als volgt:

De laatste fase van de Ericsson ombouw is nu bijna van start. Ruim 4000 macro sites en een paar honderd indoor sites zijn inmiddels omgebouwd. Minder dan 1000 sites moeten nog worden omgebouwd. Onze verwachting is dat voor het einde van het jaar alle reguliere sites zijn omgebouwd naar Ericsson. Dan blijven alleen een paar honderd lastige locaties over. Dit zijn bijvoorbeeld sites die zullen verdwijnen en zullen worden vervangen door een alternatief op een andere plek, sites in zwakke masten die worden vervangen door een sterkere mast, sites in kerken of aan monumentale gebouwen waar een vergunningstraject voor loopt en ten slotte hoogspanningsmasten waar veel samenwerking met de netbeheerders nodig is. Aan het begin van het Ericsson project hadden we zelf niet verwacht dat het tempo zo hoog zou komen te liggen, maar het is toch gelukt om in twee jaar tijd het grootste deel van het netwerk om te bouwen. De laatste overgebleven sites kunnen best wel wat tijd in beslag nemen. Mogelijk dat Huawei dus nog een tijdje blijft draaien in het Odido netwerk. Maar er zal een punt komen dat ook die worden uitgeschakeld en Odido een volledig Ericsson-gebaseerd radio netwerk heeft.