T-Mobile wint de Umlaut Connect test van 2020/2021

Deze week werden de resultaten gepubliceerd van de recente Umlaut Connect test (voorheen de P3 test), die in November 2020 is uitgevoerd in Nederland om vast te stellen wat de kwaliteit van de Nederlandse mobiele netwerken is. Hoewel T-Mobile dit jaar de test voor de vijfde keer op rij wint is de voorsprong minder groot geworden. In dit artikel gaan we in op hoe de test wordt uitgevoerd en hoe de providers zich hebben voorbereid.

T-Mobile heeft in totaal 962 van de 1000 punten gescoord. KPN volgde met 954 punten, waaronder Vodafone eindigde met 945 punten. Er zijn 3 categorieën waarop punten worden gegeven, namelijk Data, Voice en Crowd. Tussen 6 November en 14 November is met 4 auto's door Nederland gereden. Ook zijn zogenoemde walk tests gehouden, waarbij door steden en drukke gebieden werd gelopen om daar tests uit te voeren. Daarnaast zijn ook tests gehouden in treinen om de dekking op spoorlijnen te meten. Met alle gebieden die zijn getest is de test representatief voor 36% procent van de Nederlandse bevolking.

De datatest wordt uitgevoerd met 4 telefoons per auto. Tussen de verschillende auto's is gebruik gemaakt van verschillende methodes. Bijvoorbeeld het vaststellen van de verbinding op 4G, of juist op 5G. Ook is getest zonder voorkeur, waarbij het netwerk bepaalt welke techniek wordt gebruikt.

De spraaktest wordt uitgevoerd met nog eens 4 telefoons per auto, waar geautomatiseerd tussen de telefoons word gebeld om te kijken hoe snel het gesprek word opgezet en welke voice codec wordt gebruikt. Tijdens de gesprekken wordt getest hoe goed de dataverbinding blijft werken.

Daarnaast wordt gebruik gemaakt van gegevens van normale gebruikers voor de crowd-test. Daarbij word gebruik gemaakt van zo'n 800 Android apps beschikbaar in de Play store, die dagelijks de gemiddelde signaalkwaliteit van de mobiele netwerken deelt met servers van Umlaut, wanneer de gebruiker daarvoor toestemming heeft gegeven. Deze apps zijn bijvoorbeeld gratis spelletjes of andere productiviteitsapps. Deze metingen zijn gedaan tussen het einde van Mei en begin November.

De resultaten

KPN scoort het hoogste op de datatest. Dit laat zien dat de grote investeringen in het nieuwe Huawei radionetwerk resulteren in een flink verbeterde ervaring. T-Mobile ligt op deze categorie maar drie punten achter. Vodafone ligt in deze categorie als laatste.

T-Mobile scoort het hoogste op de voice test. Dit komt voornamelijk door de betere betrouwbaarheid en snelheid van het opzetten van gesprekken. Vooral op de spoorlijnen scoort T-Mobile hoger dan KPN en Vodafone.

Interessant is dat Vodafone het hoogste scoort op de Crowd test, met T-Mobile 1 punt lager als tweede, en KPN als laatste. Dit komt voornamelijk doordat Vodafone een veel lagere latency heeft op de mobiele dataverbindingen. De score in deze categorie laat ook duidelijk zien dat KPN de sinds de crowd tests flink heeft uitgebreid met Huawei, waardoor de score lager uitvalt.

Naast alle resultaten scoort KPN nog een extra 'Innovation Award' voor de goede performance op 5G.

Voorbereidingen op de test

De Umlaut Connect test is een erg belangrijke test in de telecomindustrie doordat Umlaut zich door de jaren heen heeft ontwikkeld als zeer betrouwbare partij. Daarom is het voor de providers erg belangrijk om een zo goed mogelijke score op de tests te halen. Hoe belangrijk de providers deze test vinden is duidelijk terug te zien in de Antennekaart updates van de laatste weken.

In de Antennekaart update van 23 Oktober was te zien dat KPN 5 Ericsson masten had bijgeplaatst met alleen 2G900, 3G900 en 4G800. Gezien de Huawei uitrol is het plaatsen van nieuwe Ericsson masten bijzonder, en al helemaal wanneer het alleen maar lage banden heeft. De laaste jaren is de standaardstrategie geweest om minstens 1 hoge frequentieband toe te voegen aan nieuwe masten.

Bij de nieuwe mast ten noorden van Assen is te zien dat het inderdaad om een tijdelijke zendmast gaat langs een snelweg. Een paar honderd meter verderop heeft KPN een 3G-only mast, wat in de dekking terug te zien is. De kans bestaat dus dat KPN tijdens het uitvoeren van de test zijn dekking op deze plek wil verbeteren, hoewel we dit niet kunnen aantonen.

Naast het plaatsen van deze 5 extra zendmasten heeft KPN ook in deze zelfde update landelijk de nieuwe 1400MHz frequentieband geactiveerd op al zijn Huawei zendmasten, om extra capaciteit en snelheid vrij te maken.

Sinds het begin van de Umlaut Connect test heeft T-Mobile nog geen Antennekaart update gedaan. Toch is in de gegevens die ons is aangeleverd te zien dat T-Mobile deze periode veel oude Tele2 locaties heeft omgebouwd naar nieuwe T-Mobile masten, waardoor dekkingsgaten zijn opgevuld. Naast deze ombouw naar permanente locaties heeft ook T-Mobile een aantal tijdelijke zendmasten geplaatst in bekende dekkingsgaten.

Ik bezocht een van deze tijdelijke T-Mobile masten, langs het spoor bij Rouveen. Op deze locatie stond tijdens de vorige Umlaut Connect test aan het begin van 2019 ook al een tijdelijke zendmast, duidelijk afgericht op de langslopende spoorlijn.

Op deze locatie blijkt dat het gaat om een tijdelijke mast voor evenementen, omgebouwd voor normale sectorantennes. Het is een standaarduitvoering met 6 RRUs voor 1800MHz en 6 RRUs voor 2100MHz. Voor deze tijdelijke mast zijn 3 van de 1800MHz zenders vervangen door 700/800/900MHz exemplaren om het volle pakket aan te kunnen bieden. Dat betekent dus dat 3 van de 2100MHz RRUs ongebruikt zijn.

Doordat T-Mobile hier het volle pakket aan frequenties inzet is de snelheid op deze mast ook vergelijkbaar met normale zendmasten. Toch is het jammer dat op deze locatie geen permanente mast wordt gebouwd. Vooral omdat hier nu voor het tweede jaar op rij een aantal weken een tijdelijke zendmast wordt geplaatst.

Ook Vodafone heeft zich in de aanloop naar de Umlaut Connect test voorbereid. In de laatste updates is duidelijk te zien dat er meer nieuwe locaties zijn geplaatst dan gebruikelijk. Ik heb door het land geen tijdelijke zendmasten van Vodafone kunnen vinden. Aankomende Antennekaart updates zullen uitwijzen of een aantal masten verdwijnen die dus waarschijnlijk tijdelijk zijn geweest, of dat alle nieuwe masten permanent zijn.

Het bijplaatsen van tijdelijke zendmasten om de testresultaten te verbeteren is iets wat bekend is bij Umlaut, en iets wat ook niet alleen in Nederland gebeurt. Door het gebruik van crowd-gegevens gemeten in de rest van het jaar zullen door deze tijdelijke zendmasten de resultaten niet erg worden beïnvloed. Ook heeft iemand betrokken bij de Umlaut Connect test gemeld dat ze voldoende informatie hebben om hier iets aan te doen. We hebben hiervan geen concrete voorbeelden gezien dus kunnen we weinig anders dan dit op het woord geloven. Feit is wel dat de Nederlandse mobiele netwerken kwalitatief allemaal erg goed zijn, en ook allemaal aan het ontwikkelen zijn om de ervaring verder te verbeteren.